W@dgidsenWeb 2.1

U bent in menu 5. Nieuwsarchief

Broodkruimelpad

Home Waddenzee 2009 - 2016 Meteo-tsunami aan de Nederlandse kust - 3 januari 2012

Nieuwsarchief Waddenzee 2009 - 2016

Meteo-tsunami aan de Nederlandse kust - 3 januari 2012

met info over de meteo-tsunami van 29 mei 2017, zie link onderaan deze webpagina.

zondag 5 februari 2012


Fig. 1. Buienradar dinsdag 3 januari 15.00 uur MET.
Een koufront met intensieve neerslag trok vanaf de Noordzee snel Nederland binnen.



Fig. 2.Weerkaart 3 januari 2012 13.00 uur MET
Bron: Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI)

DEN HAAG - Het actieve koufront dat dinsdag 3 januari 2012 over Nederland trok (fig. 1 en 2), heeft een sterke schommeling in de zeewaterstand aan de Nederlandse westkust veroorzaakt. In 30 minuten tijd steeg het waterpeil bij IJmuiden (bij eb !) meer dan een meter om vervolgens weer snel te dalen, een ‘meteo-tsunami’, een modern woord voor buistoot of zeebeer.
De snelle waterstandsverhoging en -verlaging werd ook waargenomen op peilmeetstations ten noorden van de Waddeneilanden en in de Westelijke Waddenzee.

IJmuiden
Een ooggetuige die tijdens de koufrontpassage op het strand van IJmuiden was, vertelt op de website van meteoroloog Jan Visser: “De zee kwam korte tijd tot aan de duinvoet en de strandtenten, maar zakte vervolgens weer snel, zodat het strand even later honderden meters breed was".
Rijkswaterstaat registreerde in de buitenhaven van IJmuiden een stijging van de waterstand (bij eb) van 1.03 m in 30 minuten en vervolgens een daling van 1.05 m binnen 20 minuten, zie fig. 3.


Fig. 3. De meteo-tsunami bij IJmuiden 3 januari 2012


West- en noordkust
Ook de peilmeetstations van Petten, Scheveningen en Hoek van Holland lieten een stijging van tenminste een halve meter zien, gevolgd door een daling.
Op de peilmeetstations Texel Noordzee en Terschelling Noordzee werd een duidelijke piek in de waterstanden geregistreerd, fig 4 en 5.
In het Huibertgat NW van Rottumerplaat kwam het water aan het einde vloed kort voor hoogwater nog snel op, fig. 6.


Fig. 4. Getij Texel Noordzee 3 januari 2012


Fig. 5. Getij Terschelling Noordzee 3 januari 2012


Fig. 6. Getij Huibertgat (NW van Rottumerplaat) 3 januari 2012


Effect in Waddenzee beperkt
De meteo-tsunami werd ook geregistreerd op de peilmeetstations Den Helder en Texel Oudeschild, fig. 7 - 8.
Te Den Oever, Vlieland haven en Lauwersoog steeg het water aan het einde van de vloed sterk, fig. 9 - 11.
In Harlingen en in de Eemshaven werd niets bijzonders geregistreerd, fig. 12 - 13.


Fig. 7. Getij Den Helder 3 januari 2012


Fig. 8. Getij Texel Oudeschild 3 januari 2012


Fig. 9. Getij Den Oever 3 januari 2012


Fig. 10. Getij Vlieland haven 3 januari 2012


Fig. 11. Getij Lauwersoog 3 januari 2012


Fig. 12. Getij Harlingen 3 januari 2012


Fig. 13. Getij Eemshaven 3 januari 2012


Verklaring
Meteo-tsunami’s hangen samen met plotselinge variaties in de luchtdruk. Om een meteo-tsunami te veroorzaken moeten de luchtdrukvariaties zich voordoen boven relatief ondiep water en recht op een haven of baai aankoersen. Bovendien moeten er toevallige effecten optreden die elkaar versterken waardoor de golven kunnen groeien (info knmi.nl)


Fig. 14. Luchtdruk te Valkenburg 3 januari 2012, namiddag.
In korte tijd stijgt de luchtdruk met 3 hPa.

Het koufront van 3 januari bewoog in snel tempo oostwaarts. Twee uur nadat het de westkust had bereikt passeerde het de grens met Duitsland.
De binnendringende koude zware lucht zorgde voor een plotselinge luchtdrukstijging die goed te zien is op fig. 14.

Door de plotselinge druktoename werd het ondiepe water voor onze westkust aan de voorzijde van de binnendringende koude en zware lucht opgestuwd. Er ontstond een brede golf waarbij de zeewaterstand in korte tijd centimeters tot meer dan een meter steeg.

Kees Hana "Waddenland en Waddenzee", 1965
hoofdstuk "Eb en vloed en golven" over de zeebeer of buihaling:

"Denk intussen niet, dat u er nu óók bent met het voorspellen van de tijdstippen van laagwater! Die liggen nooit midden tussen de hoogwatertijden en bijna steeds loopt de ebstroom veel langer dan die van de vloed (de vloedgolven hebben als het ware een betrekkelijk steile voorzijde en een veel flauwer hellende achterkant). Plaatselijke autoriteiten - gemakkelijk herkenbaar aan bejaardheid, schipperstrui en pruim tabak - moeten u maar eens haarfijn inlichten over de verschillen in duur tussen ebbe en vloed langs hun stranden. En zodra dat is gebeurd, bent u waarlijk een hele piet op het stuk van de kennis der waterbewegingen. Waarna u het zich maar niet te zeer moet aantrekken, dat een hoge uitzondering als de "zeebeer" ofwel "buihaling" misschien eens roet in het eten zal gooien. Zo'n zeebeer is namelijk een niet te voorspellen verheffing van de zeespiegel op een willekeurig ogenblik. Het water kan in weinige minuten wel anderhalve meter stijgen en daarna weer snel dalen. Hoe dit mysterieuze verschijnsel ontstaat, weet niemand tot in de finesses. Waarschijnlijk zijn (soms ver verwijderde) hozen of onweersbuien als de oorzaken te beschouwen, misschien ook aardbevingen."

Bron: Meteo Consult, Helpdesk Water Rijkswaterstaat, KNMI, Kees Hana

Meer info:
Meteo-tsunami treft Nederlandse kust - 29 mei 2017 - KNMI