Veiligheid Advies Commissie Wadlopen (VACW)

voorheen Wadloopadviescommissie (WAC)

Door Redactie

De Wadloopadviescommissie is in 1981 ingesteld bij het van kracht worden van de 1e Provinciale Wadloopverordening. Op basis van art. 8 van deze verordening is er een commissie van deskundigen in het leven geroepen die Gedeputeerde Staten van Groningen, Fryslân en Noord Holland adviseerde over alle belangrijke zaken die met het wadlopen te maken hadden, bv. vergunningverlening, vergunningvoorschriften, sanctiebeleid e.d. Iedereen die een wadloop B-vergunning (individuele wadloopvergunning) aanvroeg moest een referentie meesturen van een wadlooporganisatie of van een of meer wadloopgidsen. Op basis hiervan adviseerde de Wadloopadviescommissie aan Gedeputeerde Staten wel of niet een vergunning te verstrekken aan de aanvrager.

Veiligheidscommissie
Van 1981 tot 1996 was de Wadloopadviescommissie een 'veiligheidscommissie'. Er werd in brede zin geadviseerd over zaken die met de veiligheid van het wadlopen te maken hadden. Uitsluitend wadlopers waren lid van de commissie (plus een voorzitter met juridische deskundigheid).

De 3e Wadloopverordening die begin 1996 van kracht werd gaf de provinciale overheid ook mogelijkheden maatregelen te treffen met betrekking tot het wadlopen als dat van belang werd geacht voor de natuur en het landschap van de Waddenzee, bv. om verstoring van vogels en zeehonden tegen te gaan. Verder werd het wadlopen vanaf drooggevallen schepen onder de verordening gebracht, evenals natuureducatieve tochten die vanaf de Waddeneilanden en vanaf de vaste wal werden georganiseerd.
In verband hiermee werd de samenstelling van de adviescommissie veranderd. Behalve wadlopers zaten er nu ook deskundigen in de commissie met kennis van natuur en landschap van de Waddenzee, van het wadlopen vanaf drooggevallen schepen en van de natuureducatieve tochten.
Iedereen die vanaf 1996 een wadloop B-vergunning (individuele wadloopvergunning) aanvroeg, werd door de examencommissie van de adviescommissie mondeling getoetst op kennis en ervaring. Ook had de commissie een taak in het beoordelen van de interne opleidingen tot wadloopgids bij de acht wadlooporganisaties.

Opnieuw veiligheidscommissie
In 2010 zijn de bepalingen met betrekking tot natuurbescherming uit de 3e Wadloopverordening gehaald en bij de Wet Natuurbescherming (Wnb) ondergebracht. Daarmee werd de Wadloopadviescommissie opnieuw alleen een 'veiligheidscommissie'.

Ieder lid zat op persoonlijke titel in de commissie en niet namens een wadlooporganisatie of andere belangenorganisatie. Men werd gevraagd en benoemd door Gedeputeerde Staten van Fryslân. De zittingstermijn was 4 jaar en kon een onbepaald aantal keren worden verlengd. Dhr. Ypke Bouma zat zodoende van 1981 - 2019 in de WAC en dhr. Lammert Kwant van 1993 - 2019. De commissie kwam twee tot drie keer per jaar in besloten zitting te Leeuwarden bijeen.

Op 1 januari 2020 is de Wadloopverordening 2019 van kracht geworden en op 1 juli 2023 de Wadloopverordening 2023. Voor de Wadloopadviescommissie (WAC) is de Veiligheids Advies Commissie Wadlopen (VACW) in de plaats gekomen. Deze commissie adviseert vnl. op beleidsniveau, bv. over regelgeving, zowel over de Wadloopverordening als over vergunningvoorschriften. Bij calamiteiten/incidenten zal de commissie om advies worden gevraagd, bv. om eventuele sancties in te stellen.

Gedeputeerde Staten van Fryslân benoemen de 9 leden van de Veiligheid Advies Commissie Wadlopen. Maart 2025 zijn dit:

• Ineke van Gent - voorzitter, burgemeester gemeente Schiermonnikoog
• Nancy L. Caviët (Nanette) - wadloopgids
• Luppo Deuntje - wadloopgids
• Sven van IJzendoorn - wadloopgids
• Jan Overduin - wadloopgids, vrijwillig bemanningslid ms. Noordster
• Henk Postma - wadloopgids
• Pieter Ros - coördinator Waddenzee bij Veiligheidsregio Fryslân, wadloopgids
• Harriët Stalman - wadvaarder
• Roland Wijmenga - natuurbeheer, adviseur

Ieder lid zit op ‘persoonlijke titel’ in de commissie, zonder ‘last of ruggespraak’ met wie dan ook.

Verder zijn bij de adviescommissie betrokken:

• Jeroen van Delden - Provincie Fryslân, secretariaat, notulist
• Sietske Pennekamp - Provincie Fryslân, juriste

Aanvragen voor een wadloopvergunning zullen niet worden behandeld in de VACW, maar door het secretariaat van de Provincie Fryslân worden verwerkt. Dit geldt ook voor vergunningen op het wad van de provincies Groningen en Noord-Holland. De VACW verzorgt evenmin examens voor individuele personen die een vergunning aanvragen om met maximaal 12 personen op het wad te kunnen lopen.

Het reglement voor de VACW is op 1 januari 2020 vastgesteld.

Op 1 juli 2023 is zoals boven beschreven een nieuwe Wadloopverordening (de 5e) van kracht geworden. Relevante info uit de toelichting bij de verordening: 'De VACW is reeds ingesteld op grond van de Wadloopverordening 2019 door Gedeputeerde Staten van Fryslân. Op grond van het overgangsrecht is geen nieuw instellingsbesluit vereist'.