Nieuwsarchief Wadlopen 2013 - 2018

Reddingsoefening op Engelsmanplaat en Pieterburenwad - 29 maart 2014

Positie van de twee in nood verkerende groepen wadlopers, resp. bij Engelsmanplaat en op het Pieterburen Wad tijdens de reddingsoefening op 29 maart 2014.

zaterdag 3 januari 2015

Ongeveer 90 wadlopers hebben op zaterdag 29 maart 2014 jl. meegedaan aan een reddingsoefening op het wad. De groep werd in tweeën verdeeld, zie kaartje. Een groep met ca. 45 deelnemers maakte een wadlooptocht van Wierum naar Engelsmanplaat. De andere groep met ca. 45 deelnemers maakte een zwerftocht op het Pieterburen Wad. De meeste wadlopers waren wadloopgidsen, aangesloten bij een van de wadlooporganisaties. Ook enkele individuele gidsen (B-vergunninghouders) deden mee.

Tijdens beide wadlooptochten ontstonden er problemen. Bij Engelsmanplaat zakte een deelnemer in elkaar en was niet meer aanspreekbaar. Hij werd na eerste hulp op een brancard gelegd. Op het Pieterburen Wad verdraaide een deelnemer zijn knie, hij kon niet lopend verder. Hij werd in eerste instantie op de brancard gelegd, later op een opblaasbare 'slikslee'.

Door tijdverlies kwamen beide groepen in de problemen vanwege de snel opkomende vloed. Er werd hulp ingeroepen.

De groep op het Pieterburen Wad werd door drie reddingboten van de KNRM in veiligheid gebracht. De groep bij Engelsmanplaat ging aan boord van de rondvaartboot ms. Störtebeker. Uiteindelijk werd iedereen veilig te Lauwersoog aan land gebracht.

Het lag oorspronkelijk in de bedoeling dat ook een helikopter zou worden ingezet tijdens de oefening. En dat het Kustwachtcentrum de coördinatie van de redding zou verzorgen. Uiteindelijk bleek dit organisatorisch tot problemen te leiden bij de betreffende diensten en ging dit niet door.

Henk Postma schreef onderstaand verslag.

door Henk Postma, wadgids

LAUWERSOOG - Op zaterdag 29 maart 2014 jl. hielden de KNRM-reddingstations van Schiermonnikoog en Lauwersoog een reddingsoefening van wadlopers in samenwerking met alle wadlooporganisaties en enkele B-vergunninghouders en met verschillende hulpverleningsdiensten Fryslân en Groningen.

De oefening betrof een hulpverlening aan wadlopers op een tocht naar Engelsmanplaat en een wadlooptocht op het Pieterburen Wad. Beide groepen kwamen in de problemen door een wadloper met lichamelijke problemen, waarna de overgebleven groep werd ingesloten door het opkomende water. De groep wadlopers bestond voornamelijk uit ervaren wadgidsen.

Doelen
Ondanks het koude weer werd er unaniem gesproken over een geslaagde oefening. Deze beantwoordde in grote lijnen aan de gestelde doelen:

• het op de juiste wijze alarmeren van de betrokken reddingseenheden,
• de hulpverlening afhandelen volgens afgesproken 'Veiligheidsprotocol calamiteiten met de wadlopers',
• het verlenen van eerste hulp en evacueren van onwel geworden wadlopers,
• het zo veilig, snel en doeltreffend mogelijk evacuren van de gehele groep,
• het aanlanden van de geëvacueerde wadlopers,
• samenwerking, coördinatie en communicatie tussen de diverse disciplines
• en tot slot de communicatie tussen wadloopgidsen en reddingsboten.

Sledge = Opblaasbare 'slikslee'
Op basis van de melding 'wadloper met ernstige knieblessure' besloot de KNRM een sledge (opblaasbare slikslee) in te zetten. De hiermee opgedane ervaringen werden als zeer positief gezien. Zonder noemenswaardige inspanning kon de bemanning van de reddingsboot de 'patiënt' op een slimme en snelle manier benaderen en overbrengen naar de reddingsboot. De sledge werd hiermee als een uiterst effectief en tijdbesparend reddingsmiddel ervaren. Op de andere locatie werd de inzet van een naburig rondvaartschip gelast (ms. Störtebeker van Bos Marine Services) om tot totale evacuatie van 45 wadlopers inclusief patiënt over te gaan.

Communicatie
Jammer genoeg liet het Kustwachtcentrum (KWC) verstek gaan. Daarom werd er voor gekozen het coördinatie- en communicatiecentrum vanuit het boothuis te Lauwersoog te voeren. Als noodmaatregel werd een professionele radio operator van de verkeersbegeleiding Eemshaven ingezet. De ontoereikende technische faciliteiten - beperkte antennehoogte, slecht één beschikbare marifoon - speelden de gehele oefening danig parten. Dit leidde ertoe dat er een slechte dekking was op de beide locaties. Tevens moest het radioverkeer over twee locaties gebruik maken van slechts eén marifoonkanaal.

Pieterburen Wad
Op het toewijzen van de twee oefengebieden is zowel door de KNRM als door de wadlopers positief gereageerd. Dit resulteerde in een hoog realiteitsgehalte. Met name de locatie op het Pieterburen Wad bleek goed gekozen. De plek was lastig bereikbaar en ook de betrekkelijke onbekendheid met dit gebied stelde de bemanning van de reddingsboot stevig op de proef. Hierdoor moest er goed genavigeerd en gecommuniceerd worden met de wadloopgroep c.q. de verkenner.

Samenwerking
De overige conclusies spreken voor zich. De inzet van een rondvaartschip als evacuatievaartuig is goed bevallen. De afhandeling van slachtoffers zelf kan nog beter uitgevoerd worden. Aan boord van de reddingsboot dient al duidelijk te zijn of er medische zorg/reddingsdekens nodig zijn en is extra aandacht voor onderkoeling noodzakelijk. Pas bij het aan wal brengen is zowel voor de bemanning als de geredden de oefening voorbij. Er was een goede samenwerking tussen de wadlopers en de KNRM. Het grote aantal deelnemende wadlopers is bij deze oefening als zeer positief ervaren, waarbij een kanttekening geplaatst moet worden dat, om de realiteit van de oefening hoog te houden, iedereen wel in zijn rol moet blijven!

De wadlopers voor aanvang van de reddingsoefening op de kade te Lauwersoog.
Foto Rienk Dijkstra

De wadlopers van het Pieterburen Wad op de zeedijk bij rijsdam 352, Linthorst Homanpolder.
Foto Peter Rozema

Een wadloper op het Pieterburen Wad kan niet meer lopen en wordt op een brancard gelegd.
Foto Peter Rozema

De patiënt is vanaf de brancard op een opblaasbare 'slikslee' gelegd en op weg naar de reddingsboot.
Foto Peter Rozema

De wadlopers op het Pieterburen Wad zijn door de Annie Jacoba Visser opgehaald en overgestapt op de reddingsboot Koning Willem I.
Foto Peter Rozema

De wadlopers op het Pieterburen Wad zijn door de Corrie Dijkstra van Elk van het wad gehaald en stappen over op de reddingsboot Koning Willem I. Met dit schip wordt de groep naar Lauwersoog gebracht.
Foto Peter Rozema

De wadlopers naar Engelsmanplaat op de zeedijk tussen Wierum en Nes.
Foto Rienk Dijkstra

Het begin van de tocht naar Engelsmanplaat.
Foto Rienk Dijkstra

Een deelnemer wordt dichtbij Engelsmanplaat onwel en zit op de grond.
Foto Rienk Dijkstra

De patiënt wordt op de brancard gelegd.
Foto via Peter Rozema.

Transport van de patient naar de boot.
Foto via Peter Rozema.

De groep bij ms. Störtebeker. De brancard met daarop de patiënt zal aan boord worden getild.
Foto Rienk Dijkstra

De brancard wordt met vereende krachten aan boord van de ms. Störtebeker gebracht. Daarna vertrek naar Lauwersoog.
Foto Rienk Dijkstra