De legendarische tocht naar Borkum, ook wel bekend als de 'Mount Everest van het wadlopen', is gelopen. Het is ons gelukt! In 1976 is aangetoond dat Borkum beloopbaar is. Toch is het pas op 17 maart 2018, 42 jaar later, gelukt om Borkum te voet in één tij te bereiken.

Het slikkige kustdal ter hoogte van Manslagt

Wat is het dat daar op het wad huist tussen de vaste wal en Borkum wat bijna alle wadlopers tot nu toe onverrichter zake heeft doen terugkeren? Is het het manshoge water, het slik dat geen mens kan verdragen of zit er toch een monster verscholen in de Oostereems? De tocht is niet per ongelijk links blijven liggen. Want serieuze pogingen zijn er gedaan, zeker weten. Ook is bekend dat er een selectieve groep wadlopers over het wad dwaalt die euforische gevoelens krijgt bij het ontdekken en belopen van nieuwe stukken wad. Voor hen zijn oversteken die nog geen mens eerder te voet heeft weten te volbrengen de ultieme uitdaging. Aan geschikte kandidaten ontbreekt het dus ook niet. Hun ontdekkingsdrang wordt ook nog eens flink aangewakkerd doordat er lijstjes worden bijgehouden en iedereen precies weet wat er wanneer gelopen is en dus ook wat er nog niet gelopen is.

Een van de lijstjes op Wadgidsenweb.nl dat de pioniers onder de wadlopers in het bijzonder aanspreekt, is het lijstje met de nog niet gelopen tochten.

Twee teams hebben afzonderlijk van elkaar de tocht naar Borkum voorbereid en lieten zich niet in de kaart kijken. Wetende dat er meerdere kapers op de kust zijn, werden de waterstanden goed in de gaten gehouden. De eerstvolgende mogelijkheid zou ons plan getest worden. Er zou immers maar eens voor de eerste keer naar Borkum gelopen kunnen worden, of toch niet? De motivatie om dit niet na 42 jaar aan je neus voorbij te laten gaan, resulteerde er in dat deze twee teams elkaar in Duitsland aan het einde van een klein landweggetje onder aan de dijk troffen. Beide gelonkt door de straffe oostenwind, die voor een flinke verlaging zorgde. Met een licht gevoel voor competitie werden gebroederlijk de handen geschud en elkaar een behouden tocht gewenst.

Ralf Hensel en Menno de Leeuw aan het begin van de tocht

Vanaf de vaste wal en vanaf Borkum was het wad verkend en bekend terrein, wat daar tussen lag zouden we vandaag ervaren. Er werd vroeg vertrokken, rekening houdend met eventuele onvoorziene omstandigheden, zoals het verslaan van het monster in de Oostereems; mochten we die onverhoopt waken. Vanaf de kwelder werd het slik van het kustdal betreden na enige kilometers ging dit over in water. Veel water. Hoger dan gedacht. Mogelijk door een lokale opzet, veroorzaakt door de straffe wind, die het water tegen het wantij opstuwt.

In de laagte van de Oostereems passeerden we het andere team dat een half uur eerder was vertrokken.

Oostereems, Ralf Hensel en Menno de Leeuw. Op de achtergrond de Eemshaven.

Na de passage van de Oostereems begaven we ons op onbekend terrein. Nu zou het er op aankomen. Hadden we alles goed ingeschat en zou ons plan slagen? Een immens slikveld, die je geen wadloper toewenst lag voor ons. Onze tactiek was om deze te omzeilen, de kortste weg is immers niet altijd de snelste weg. En er werd richting het noordoosten gedraaid. Het water stond tot ons middel en de golven van een halve meter bleven onophoudelijk tegen ons aan klotsen. Door het rollen van het water werden de benen voortdurend door elkaar geschud en de wind had hetzelfde effect op het bovenlijf die extra wind ving door de rugzakken die we droegen.
Na een paar uur waden begonnen onze onderstellen dan ook licht te protesteren. Waar kwam al dat water vandaan? Zouden we goed zitten? In dit soort situaties waar je geen marges meer hebt, moet je je hoofd kalm houden. Het 2°C koude water had inmiddels het gevoel uit mijn voeten verdreven en ze voelden aan als houten klompjes. Gelukkig het water werd ondieper en de golven vlakten af en weldra viel het wad voor ons droog. Nu kon er tempo gemaakt worden. Vanaf hier liepen we, voortgedreven door de wind, van draaipunt naar draaipunt. Onze route en tijdschema bleken te kloppen. Inmiddels was het water zover gezakt, dat de prielen en geulen op ons pad geen partij meer waren. Onderweg passeerden we nog een veld met pap-ijs, wat voor een prachtig winters plaatje zorgde in deze late vorstperiode.

Halverwege de tocht, Menno de Leeuw en Peter Laagland
Foto Rolf Hensel

In de verte glinsterde Borkum, haar contouren werden steeds beter zichtbaar. Er leek wel een gouden randje om Borkum te liggen. Een tropisch paradijs aan het einde van een koude tocht? Het idee was aantrekkelijk en sterkte de geest. De windkracht was inmiddels aangetrokken tot 7 Beaufort. We waren op bekend terrein aangekomen, maar onze terreinkennis dateerde al weer van een jaar geleden. In de tussentijd had zich hier een oesterkolonie gevestigd met bijbehorend slik. Ploeterend door dit slikveld naderden we langzaam een lichtgroene waas tussen ons en Borkum. Wat voor verrassing had het Borkumer Wattfahrwasser voor ons in petto? Geen van ons had enig idee wat dit kon zijn.

Zandstorm tussen het Borkumer Wattfahrwasser en Borkum.

Bij het naderen zagen we zand over het wad jagen. De sterke oostenwind had vat gekregen op het zand op de oostpunt van Borkum en blies dit zo onder het eiland door. Een prachtig schouwspel voltrok zich in het licht van de zakkende zon. Dankzij onze neopreen pakken, die ons tot nu toe hadden beschermd tegen de kou, werden we niet gezandstraald. Wat een feest! Het podium Borkum dat zich speciaal voor deze dag had omhuld met een gouden gloed stond voor ons klaar. Aangekomen bij Borkum pakten we elkaar gebroederlijk bij de schouder en plantten tegelijk onze rechtervoet in de klei van de kwelder. Daarmee was het belopen van Borkum een feit. Het was ons gelukt.

Onze voetafdrukken in de kwelderklei van Borkum; van links naar rechts Ralf, Peter en Menno.
Foto's Peter Laagland

Ruim een half uur na ons arriveerde ook het tweede team en was iedereen weer veilig aan de wal na een lange en onvergetelijke tocht.
En zo kon het gebeuren dat na 42 jaar twee teams in hetzelfde tij beide voor het eerst Borkum in één tij te voet wisten te bereiken. Wat een genot om deze ervaring met elkaar te kunnen delen.

Gelopen routes naar Borkum
(en de tocht lopend en per taxi over Borkum en per boot naar de Eemshaven)
Kaart Kees Wevers