Nieuwsarchief Wadlopen 2007 - 2012

WADLOPEN IN DE NACHT

vrijdag 2 maart 2007

PIETERBUREN - Wadlopen blijft een populaire bezigheid: 75.000 mensen doen het elk jaar, vanaf mei tot oktober.
Van een vijf uur durende zware oversteek naar Schiermonnikoog, tot een korte lichte zwerftocht rond Robbengat. Wij kozen voor een nachtelijke wandeling, een keuze die niet iedereen begreep. Wat heb je 's nachts op het wad te zoeken?

Engelsmanplaat
Vijf uur 's ochtends. Ergens op Engelsmanplaat, zandbank tussen Ameland en Schiermonnikoog. Schipper Louis laat van de voorplecht van zijn 'Boschwad' twee trappen in de Waddenzee zakken die net niet tot de bodem reiken. In onze korte broek - een lange droogt niet en schuurt aan de benen was ons voorgehouden - stappen we overboord en dalen langzaam af in het koude water, waar we al snel tot net onder ons kruis in staan. Buiten is het tien, elf graden, het water wordt een paar graden warmer geschat. Een heel bijzondere, onalledaagse gewaarwording, zo'n stap overboord. We waden langzaam naar de plaat, waar de groep zich verzamelt en wacht op nadere instructies. De laatste checks, de tocht kan beginnen. Terwijl rechts van ons de vuurtoren van Schier haar felle licht schichtig door het donker laat flitsen, zien we links de toren van Ameland antwoorden. En verderop blikkert Terschelling, alsof het wil zeggen: ik ben er ook. Met de minuut wordt het lichter en krijgen we meer zicht op de ietwat gebogen zandplaat met algen en wieren, schelpen en kokkels, zagers en wadpieren. En vooral een indrukwekkende hemel, waar cumuli en andere donkere wolken wild van vorm veranderen. De maan ziet toe, schijnt en trekt aan het water zodat het straks weer langzaam vloed wordt. De zon laat zich niet zien, al gloort hier en daar een streepje oranje hoog boven de einder.

Slecht weer
Eigenlijk hadden we hier, op Engelsmanplaat, helemaal niet moeten zijn, deze nacht. We schrijven 11 augustus 2006 en voor het eerst sinds jaren organiseert de Stichting Wadloopcentrum Pieterburen een nachtelijke wadlooptocht. Om een uur of drie 's nachts verzamelen bij Lauwersoog om eerst met de 'Boschwad' tot de Brakzand te varen en dan verder te voet, aldus het programma. Een middelzware tocht van zo'n 3 uur, voor ons onervaren wadbelevers meer dan genoeg. "We zijn weer met de nachtspecials begonnen", verklaart organisator en hoofdgids van vannacht, Jan Hendriks, "omdat we steeds meer vraag kregen. Binnen een mum van tijd zaten we dan ook vol." Liefst 100 man hebben zich aangemeld. Onder wie vele wadgidsen die deze nachtelijke ervaring niet willen missen. Maar de weergoden zijn ons niet gunstig gezind. Boven ons land hangt een lagedrukgebied en vanuit het noordwesten naderen buien met onweer. Niet het type weer om gezellig urenlang tussen slik en slenken te vertoeven. Nooit gaan liggen op het wad bij onweer, krijgen we ter waarschuwing mee, dan maak je te veel contact met de aarde. Maak je wel zo klein mogelijk, ga op je hurken zitten en blijf alleen met je twee voeten op de grond.

Zover komt het niet, maar wandelen naar Schier zit er deze nacht niet in. Het alternatief wordt, na bestudering van meteoberichten en buienradar, een wandeling op Engelsmanplaat. Maar ziedaar: terwijl overal om ons heen uit grijsgrauwe sluiers hectoliters water naar beneden plenzen, houden wij het warempel droog. De hele tocht zowaar, die met stops toch ook snel een kleine 3 uur duurt. De moeilijkheidsfactor op Engelsmanplaat ligt wel een factor lager dan een oversteek. Daar moet je soms redelijk diepe slenken passeren. Het water loopt nog steeds van de plaat af.

Attracties
Wellicht om ons toch nog iets van een echte wadloopervaring mee te geven, stappen we door weerbarstig slijmerig slik, dat aan onze voeten zuigt als een magneet aan een stuk ijzer. Nooit kleine lage schoenen aantrekken, die worden zo van je voeten getrokken. Goedkope basketballschoenen blijken uiterst effectief: zij weerstaan de zuigkracht van het door zeegras overgroeid waddenslik met gemak, al kost het soms moeite. En je moet nooit te lang op één plek blijven staan. Onze tocht trekt diepe zwarte gaten in het groenbruine slik.

Op Engelsmanplaat zowaar een paar attracties. Allereerst het huisje-op-palen van de vogelteller. Vooral de noordse sterns worden steeds meer op deze hoogwatervluchtplaats gesignaleerd al spoelen hun nesten telkens weg. De teller ligt nog op een oor als we onderlangs z'n paalwoning lopen, het gordijntje van wat wij slaapkamer vermoeden, blijft in ieder geval dicht, al geschiedt onze passage lang niet geruisloos. Een week zit de man er, zo laten wij ons vertellen, dan wordt 'ie afgelost. De rubberen motorboot ligt er onderaan de trap verslagen bij. Als een vis op het droge. Tweede attractie blijkt een baken, waarvan er in vroegere tijden drie stonden, toen het Lauwersmeer nog zee heette en Zoutkamp een echte haven had. In een meetkundige opstelling, vertelt een andere gids en Waddenschipper Jan. "Kwam je aanvaren en wilde je naar Zoutkamp, dan moest je de drie bakens precies op één lijn houden, dan wist je dat je goed zat." Moderne radartechnieken maakten de bakens overbodig. Deze staat nog, al wordt 'ie kunstmatig recht gehouden, van de andere resteren slechts stukken verrot hout waar schelpen, algen en wieren zich aan vast hebben gezet.

Smerig Gat
We lopen langs een brede geul, 'Smerige Gat'. Waarom die zo heet? Misschien door het vele slik? Maar Jan vindt onze interpretatie, dat het water daar mogelijk zeer verraderlijk is, ook wel een goeie. "Niet zo gek lang gelegen sloeg er nog een bootje om, met vier jongelui aan boord. Alle vier verdronken." Jan wijst op de Izerbult in de verte, een verhoging richting Schier en op het Rif, een nieuwe 'duinenrij' die zich langzaam aan het ontwikkelen is. Hoor je de branding in de verte, vraagt Jan. 't Was ons al opgevallen nu we dichter bij de Noordzee zijn gekomen. "Opkomende vloed, dat hoor je altijd heel goed, ook al is het nog zo ver weg." We staan stil en luisteren. En horen de zee, niets dan de zee.

Geen tocht zonder gids
Wie denkt dat wadgidsen uitsluitend in Groningen en Friesland te vinden zijn, vergist zich. Ze komen uit Helmond, Oss, Leusden, Almere, kortom uit het hele land. Iedereen die over een goede gezondheid beschikt en voldoende gevoel heeft voor en inzicht in getijden, weer, waterhoogtes, navigatie en aanverwante zaken, kan zich opgeven. Volgens de Stichting Wadloopcentrum Pieterburen is er een tekort aan wadgidsen omdat de belangstelling voor wadlooptochten blijft groeien. "Elk jaar starten we met 10 tot 15 mensen, de ervaring leert dat van hen de helft afvalt", verklaart Jan Hendriks van de Stichting.. De Stichting kan ook verder niet zonder vrijwilligers die kantoor, camping en boot draaiende houden. Info: tel. 0595-528300, e-mail info@wadlopen.com.

Gerard Chel

Bron: Dagblad van het Noorden