Wadlopen Nieuws 2022 - 2024

Aardgasleiding (?) Noordgastransport in wantij Rottumeroog vrijgespoeld: het gevaar lijkt geweken

met opneming van de markering van het onveilige gebied in het terrein, zie onderaan de pagina.


Afb. 1. Vrijliggende gasleiding (?) op het wantij van Rottumeroog in een uitloper van de Reepriel.
Foto Lammert Kwant - 25 november 2019

zondag 23 februari 2020, update update 17 januari 2023

UITHUIZEN - Op 29 oktober 2019 ontdekte wadloper Peter Laagland dat de aardgasleiding die sinds 1975 door het Rottumer Wad loopt, vrij is komen te liggen in een uitloper van de Reepriel, zie afb. 2. Mogelijk ligt ook verder noordelijk in het Sparregat de gasleiding 'los' in het water.

Naar aanleiding van de info van 23 februari 2020 stuurde Rieks Bos foto's waarop te zien is dat de leiding een open einde heeft, zie onder.


Afb. 2. De gasleiding ligt vrij in een uitloper van de Reepriel.
Op de achtergrond de Noord-Groninger kust.

Foto Peter Laagland - 29 oktober 2019.

In het voorjaar van 1975 werd in de lengterichting van het wantij van Rottumeroog een gasleiding ingegraven ten behoeve van het transport van aardgas van het continentaal plat in de Noordzee naar een gasbehandelingsstation in de Emmapolder bij Uithuizen.
Aanvankelijk werd de leiding in een gegraven geul gelegd met het idee dat getijstroming en golfslag 'vanzelf' deze geul zouden doen dichtslibben. De gasleiding kwam echter omhoog en lag over meer dan een kilometer lengte op de oever naast de geul. Diverse wadlopers waren er getuige van. Daarop werd de 'gasgeul' alsnog dichtgegooid met zand. En waar nodig (in getijgeulen) werd de gasleiding met stortsteen (basalt) bedekt.
Dagelijks wordt gemiddeld 42 miljoen kubieke meter aardgas door de leiding getransporteerd van gasvelden op de Noordzee (en Oost-Ameland( naar het gasbehandelingsstation van Noordgastransport in de Emmapolder bij Uithuizen.

Toen in het voorjaar van 1975 de gasleiding is aangelegd lag het redelijk goed op het wantij. Nu in 2020, 45 jaar later, is dat niet meer het geval.


Kaart. De ligging van de gasleiding in het Rottumer Wad (oranje lijn).
De locatie van het vrijgespoelde deel in de Reepriel is N 53 29.480 - E 06 37.163.
Onderin het Sparregat ligt bij de rode pijl de gasleiding mogelijk over enkele honderden meters vrij.
Er is daar in de buurt een cardinale ton SPA-N1 geplaatst.

Het zeegat Schild tussen Rottumerplaat en Rottumeroog is gedurende de laatste 8-10 jaar veel langer geworden. De zuidoostelijke uitloper er van (Reepriel) loopt nu royaal voorbij en tot oostelijk van de gasleiding. Bij waterstanden van gemiddeld laagwater en lager valt de leiding droog, afb, 1, 3, 4 en 5. Mogelijk is de leiding een keer geraakt door een schip, zie afb. 6, kapotte coating en roestvorming van de leiding.

Aan de sporen op de bodem te oordelen vissen hier garnalenvissers, afb. 7. Met kans dat een garnalenkotter de leiding (weer) raakt of er met de boomkor achter vast blijft haken.

Sparregat
Verder noordelijk ligt de leiding onderin de westelijke geul van het Sparregat, zie kaart. Ook hier is het zand verdwenen, het Sparregat ligt hier veel westelijker dan 45 jaar geleden. Over een lengte van ca. 400 meter ligt de gasleiding vermoedelijk 'los' onderin het water of op de bodem.

Noordgastransport, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Kustwacht en de bemanning van de Harder (Waddenunit inspectieschip) zijn op de hoogte gebracht van de situatie. Via de radioberichten van de Zeeverkeerspost Schiermonnikoog is een tijdlang gewaarschuwd voor gevaar. Garnalenvissers zijn op het gevaar gewezen. In het Sparregat is een cardinale ton SPA-N1 geplaatst. In de Reepriel is geen markering aangebracht.


Afb. 3. Snelstromend turbulent water tijdens de eb boven de ondiep liggende gasleiding.
Video Lammert Kwant - 25 november 2019


Afb. 4. De gasleiding in de Reepriel. De foto is genomen in westelijke richting.
Foto Lammert Kwant - 25 november 2019


Afb. 5. Noordzijde Reepriel.
Foto Lammert Kwant - 25 november 2019


Afb. 6. Beschadigde coating van de gasleiding, misschien door aanraking met (het net van) een garnalenkotter.
Foto Lammert Kwant - 25 november 2019


Afb. 7. Spoor van garnalenvisserij in de buurt van de vrijliggende gasleiding.
Foto Peter Laagland - 29 oktober 2019


Update: 'Gasleiding' heeft een open einde

Rieks Bos, 2 maart 2020:

"Ik las het nieuwsbericht over de gasleiding in het wantij van Rottum. Ik ben in april 2016 op/rond de genoemde positie in de Reepriel al een buis tegengekomen. Die stak uit de noordoever, richting het zuiden. Maar dat was duidelijk geen "werkende" leiding want hij was aan de zuidkant open (zie Afb. 8-12, red.). Ik heb de positie toentertijd vastgelegd als 53 gr 29,4719 min N / 6 gr 37,1711 min O. De Reepriel is de afgelopen jaren iets naar het noorden opgeschoven. Kan dit dezelfde buis zijn, die nu aan de zuidkant weer onder het zand ligt?"


Afb. 8. De buis op 8 april 2016.
Foto Rieks Bos


Afb. 9. De buis op 8 april 2016.
Foto Rieks Bos


Afb. 10. De buis op 8 april 2016. De peilstok is ongeveer 2 meter lang.
Foto Rieks Bos


Afb. 11. De buis op 8 april 2016.
Foto Rieks Bos


Afb. 12. De buis op 8 april 2016.
Foto Rieks Bos


Update 17 oktober en 11 december 2020

Oo 17 oktober 2020 blijkt de Reepriel op de plek van de gasleiding ca. 25 meter in noordelijke richting te zijn verplaatst. En is er van de 'gasleiding' niets meer te zien. Als het een los buissegment betreft is het vermoedelijk onder het zand verdwenen.


Afb. 13. Reepriel nabij de gasleiding - 17 oktober 2020.
Foto Harry Feenstra

En op 11 december 2020 blijkt de Reepriel op de plek van de gasleiding inmiddels ca. 40 meter in noordelijke richting te zijn verplaatst. En is er van de 'gasleiding' niets meer te zien. Op de zuidoever van de Reepriel werden geen sporen van de leiding aangetroffen.


Afb. 14. Reepriel nabij de gasleiding - 11 december 2020.
Foto Lammert Kwant


Eind 2020 Markering in het terrein en op de zeekaart

Eind 2020 zijn in het terrein 4 gele boeien gelegd ter markering van het onveilige gebied, resp. SPA-A, SPA-B, SPA-C en SPA-D, zie afb. 13-16.


Afb. 13. Twee van de vier gele tonnen.
Foto Harmen Boer - 26 februari 2021


Afb. 14. Onveilig gebied gemarkeerd door 4 gele tonnen, SPA-A t/m SPA-D.
Bron: Berichten aan Zeevarenden, kaart Esther van den Reek


Afb. 15. De info in de Berichten aan Zeevarenden, week 6 van 2021


Afb. 16. Twee van de vier gele tonnen.
Foto Harmen Boer - 26 februari 2021


Eind 2022 Markering in het terrein weer opgenomen

Najaar 2022 is de betonning weer opgenomen, kennelijk is het gevaar voor de scheepvaart geweken. Het stuk gasbuis zit vermoedelijk weer helemaal in en onder het zand.

Na de laatste uitkoopregeling van garnalenkotters door het Waddenfonds mag er ten zuiden van Rottumeroog en Rottumerplaat niet meer gevist worden, dus ook niet meer in de betreffende geul waar de gasbuis ligt/lag. Dat zou ook de reden kunnen zijn dat de boeien opgenomen zijn: ze zijn niet meer nodig.

Geen garnalenvisserij meer tussen Rottumeroog en Rottumerplaat
RTV Noord - 6 oktober 2021


Afb. 17. De info in de Berichten aan Zeevarenden, week 49 van 2022.


Meer info over Noordgastransport:

Noordgastransport Wikipedia

Werken in de offshore