Ongewone Wadlooptochten

Lange wadzwerftocht Emmapolder - Horsbornzand v.v. - 21 april 2024

woensdag 29 mei 2024

Door Kees Rodenburg

Zondag 21 april 2024 maakten Ben Verbree en ik een mooie lange wadzwerftocht in het gebied van het Horsbornzand (HBZ), tussen Rottumeroog en Borkum gelegen, zie de track hierboven.
Mijn laatste bezoek dateerde van maart 2022 en ik was benieuwd of er nog veel veranderd zou zijn. Het blijft een van de mooiste uitzichten als je na vijf minuten lopen vanaf de parkeerplaats in de Emmapolder de dijk overschrijdt en Rottumerplaat en Rottumeroog met kaap en blinkende Zuiderduintjes ziet liggen (foto 1). Aan de windmolens (op de Noordzee, NW van Borkum, red.) raak ik niet gewend.

In de kwelder voor ons brandganzen, lepelaar en kleine zilverreiger. We vertrokken 2.20 uur voor laagwater Lauwersoog (LW aldaar om 16:12 MEZT) en liepen eerst via rijsdam 488 in een uurtje naar de ton ZOL 50 in de Zuid Oost Lauwers (waterstand in Lauwersoog dan -95 cm NAP).
Er was slechts kuitdiep water en eerder vertrek is dus prima mogelijk. Daarna in NO-richting over een droogvallende plaat en geleidelijk steeds meer afbuigend naar noord. Kunst is zo dicht mogelijk bij een geul te komen die begint net ten zuiden van HBZ zonder over de oeverwal te geraken. Doordat alles enkel- tot kuitdiep onder water stond moet je terugvallen op eerdere ervaringen en vooral letten op het gedrag van de meeuwen. Op de terugweg bleek dat we de goede route hadden gelopen. Drie kwartier na passage van de Zuid Oost Lauwers begon de grote plaat droog te vallen en verlegden we de koers naar NW richting Sparregat. Ben nam een wat oostelijker route, zodat we meer informatie vergaarden.

Ik stuitte op enkele groeiplaatsen van Klein zeegras (foto 2). Vijf plekken van enkele vierkante meters als lichte verhogingen op de plaat.

Ik bereikte na ruim 20 minuten de nog erg breed zijnde zijgeul van het Sparregat. In maart 2022 viel de NW-hoek van dit gebied droog, nu was daar alles water. Aan de golfjes kon je wel zien dat het er ondiep was. Ik wendde de steven richting Borkum en ontwaarde een witte zandrug aan de horizon. Deze rug loopt west-oost en is ruim een km lang. Het gebied lijkt hier wat op het noordelijke deel van het Rif van de Engelsmanplaat. Vlak voor het begin van deze rug troffen Ben en ik elkaar weer (foto 3). Het was rond het tijdstip van laagwater Lauwersoog (waterstand daar toen -131).

Vanaf de oever van de Eems was er in ZZW-elijke richting, haaks op de lange rug, een aaneenschakeling van drie hogere delen, waarvan de topjes, gezien de bescheiden vloedlijn bij het voorafgaande hoogwater droog waren gebleven (foto 4 en 5). Dit gebied is ongeveer 400 meter lang. Ten opzichte van 2022 was het hoogste gebied afgevlakt, maar was het totale hogere gebied flink toegenomen en dan met name de west-oost-verlopende rug.
Ten zuiden van HBZ snijden twee diepe geulen vanuit de Oude Westereems ZZW-waarts ver in. We zakten af via de westoever van de westelijke geul. Doorkruisen zou zinloos zijn omdat daarachter een diepere geul loopt. Na twintig minuten afgezakt te zijn probeerden we door de geul te komen.

Vanwege de kleding (neopreenbroek 2 mm) probeerden we niet dieper dan kruisdiep door het water te gaan en kwamen we vooralsnog niet door de geul heen. Ben beliep nog een uitloper en na ruim half uur lopen kwamen we door de geul, naar het westen gestuurd tot op ruim honderd meter van onze heenweg. Hier was de geul kniediep te doorwaden. We vervolgden ZZO tot we het punt bereikten waar je ook om de tweede geul heen kunt lopen.

Terwijl wij de hele wadlooptocht in de zon liepen trokken nu oostelijk van ons fikse buiencomplexen voorbij (foto 6). We gingen meer zuidelijk naar de ton Ra 12 en liepen verder langs deze grillige geul tot aan de ton ZOL 52. We bereikten deze boei twee uur na laagwater Lauwersoog (-48).
Onderweg geen enkele vorm van opkomend water gemerkt. In andere jaren hielden we 2.30 uur na laagwater Lauwersoog aan voor de ZOL en dat lijkt ook dit seizoen een goede richttijd. Door de relatief lichte tocht waren we nog fris en gleden wij in 35 minuten in schaatspas door de modder naar het hek van rijsdam 488 (foto 7).
Van hek tot hek waren we 4.50 uur onderweg voor 23,1 km wadlopen. De tocht is vanaf de parkeerplaats in de Emmapolder op en neer ruim 25 km.

Bij vertrek 3.00 uur voor laagwater Lauwersoog is het mogelijk de totale ronde te maken over het Horsbornzand, inclusief landpunt Oude Westereems en langs de hele Ra lopen. Dat bewaren we voor een mooie septemberdag.

Foto 1. Blinkende Zuiderduinen van Rottumeroog, gezien vanaf de zeedijk van de Emmapolder ten noorden van Uithuizen Gn.
Foto Kees Rodenburg

Foto 2. Klein Zeegras.
Foto Kees Rodenburg

Foto 3. Ben Verbree aan het begin van de lange zandbank HBZ-noord.
Foto Kees Rodenburg

Foto 4. Haaks op zandbank N liggen langs de Oude Westereems drie hogere delen.
Foto Kees Rodenburg

Foto 5. Twee zuidelijkste hogere delen hadden een vloedmerk. Is HBZ een zandbank, dus boven gemiddeld hogwater gelegen?
Foto Kees Rodenburg

Foto 6. De buien bleven oostelijk van ons, een regenboog boven de Eemshaven.
Foto Kees Rodenburg

Foto 7. In schaatspas de laatste kilometers door de modder naar de wal.
Foto Kees Rodenburg